Gdzie znajdziemy bunkry w Chorwacji

09 04 2020

Bunkry wykorzystywane przez łodzie podwodne i torpedowe to nie lada atrakcja podczas żeglowania w Chorwacji. Przy odrobinie szczęścia można nawet w nich zacumować. Warto jednak przed takim manewrem upewnić się czy mamy wystarczającą głębokość oraz dobrze zabezpieczyć burty przed betonowym nabrzeżem. Należy również zwrócić uwagę, czy podczas manewrów nie zaczepimy masztem o elementy maskujące wejście do bunkra.

Zwykle obok bunkrów znajdują się bezpieczne kotwicowiska. Dzięki temu eksplorowanie schronów można również przeprowadzić z pontonu. Uważajmy tylko na śmieci pływające wewnątrz bunkra, aby nie nawinąć niczego na śrubę silnika od pontonu.

Wbrew obiegowej opinii, bunkry w Chorwacji nie zostały wybudowane w czasie drugiej wojny światowej dla niemieckich U-bootów, ale powstały w latach 70-tych i 80-tych na potrzeby armii jugosłowiańskiej. W tym okresie, siły obrony wybrzeża dysponowały: 4 fregatami, 5 patrolowymi okrętami podwodnymi, 16 łodziami rakietowymi, 14 łodziami torpedowymi oraz kilkoma łodziami patrolowymi. Na ich potrzeby przygotowano bunkry: na wyspie Dugi Otok (3), na wyspie Brac (3), na wyspie Lastovo (2), na wyspie Vis (1), Kardlejevo (3). Miały one za zadanie ochronić łodzie przed atakiem z powietrza.*

* źródło: Jugoslavenska Narodna Armija (JNA) OOB 1990, The Jamaica Edition

Oto lokalizacja najbardziej popularnych bunkrów w Chorwacji:

Bunkry na wyspie Dugi Otok

Na północno-wschodnim brzegu wyspy Dugi Otok znajdziemy, aż trzy bunkry, leżące w niedaleko siebie:

• w zatoce Bokasin 44°09’08.0″N 14°53’24.2″E (ten bunkier pokazany jest na filmie poniżej)
• w zatoce Dumboka 44°07’11.2″N 14°55’42.5″E
• w zatoce naprzeciwko wyspy Zverinac 44°06’36.6″N 14°56’21.9″E

Bunkry na wyspie Brać

Na północno zachodnim brzegu wyspy Brać położone są trzy bunkry:

• w zatoce Maslinova 43°18’18.8″N 16°27’56.3″E
• w zatoce Smrka 43°17’28.7″N 16°29’36.0″E
• w zatoce Krusica 43°16’53.0″N 16°30’28.2″E

Zatoka Maslinova zajęta jest przez hodowlę tuńczyków i obowiązuje tam zakaz cumowania – dlatego bunkier jest w zasadzie niedostępny dla żeglarzy.

Najbardziej popularny jest ten z zatoki Smrka. Ma długość około 80 metrów i zwraca uwagę resztkami konstrukcji maskowania. Poza sezonem często wykorzystywany przez rybaków.

W zatoce Smrka i Krusica znajdziemy kotwicowiska o głębokości około 10 metrów. Jeśli nie chcemy cumować w bunkrze, możemy rzucić kotwicę i do bunkra podpłynąć pontonem.

Bunkier na wyspie Vis

Wyspa Vis była zamkniętą strefą militarną przez blisko 50 lat. W czasach komunizmu pobudowano to wiele bunkrów, tuneli i schronów. Nie mogło również zabraknąć tych dla okrętów wojennych.

Na północnym brzegu wyspy Vis w zatoce Rogacic (zwanej również zatoką Parja) znajduje się dobrze zachowany bunkier, nazywany przez miejscowych Jastog 43°04’41.9″N 16°10’52.8″E . To stosunkowo nowa konstrukcja wzniesiona przez armię jugosłowiańską w 1982 roku.

Bunkier ma ok 130 m długości. Warto zabrać ze sobą latarkę i spenetrować jego boczne korytarze.

W bliskiej okolicy znajdziemy wiele innych pozostałości po umocnieniach wojskowych, jak choćby bateria artylerii nabrzeżnej na szczycie wzgórza.

Miejsce to jest bardzo popularne, również wśród flotylli, dlatego dobrym rozwiązaniem wydaje się cumowanie na pobliskim kotwicowisku. Latem schron oblegany jest przez „śmiałków” skaczących ze szczytu bunkra, pomimo zakazu skoków.

Bunkry na wyspie Prezba

Wyspa Prezba połączona jest mostem z wyspą Lastovo. Po II wojnie światowej stanowiła bazę Marynarki Wojennej Jugosławii. Znajdziemy tu dwa schrony dla łodzi podwodnych i okrętów wojskowych:

• w zatoce Kremena odchodzącej od Velji Lago, na wschodnim brzegu wyspy Prezba 42°45’24.1″N 16°48’35.9″E
• w zatoce Sito na zachodnim brzegu wyspy Prezba (można się tam również dostać ścieżką z koszar w Jurjeva Luka) 42°46’03.2″N 16°48’09.3″E

Obok każdego ze schronów znajdziemy kotwicowiska o głębokości około 6-10 metrów.

Przebywając w tych okolicach koniecznie odwiedźcie opuszczony port wojenny – Jurjeva Luka leżący wgłębi zatoki Velji Lago. To gratka nie tylko dla miłośników militari. Możemy zwiedzić zrujnowane koszary, bunkry i tunele wykute w skale.

Pamiętajmy, że wyspa Lastovo i Prezba należą do Parku Przyrody Lastovo, a przebywanie na jego terenie wiąże się z koniecznością wykupienia biletu wstępu.

Wymienione powyżej bunkry należą do najbardziej popularnych wśród żeglarzy w Chorwacji.

Warto wspomnieć, że bunkier znajdziemy również na północno zachodnim brzegu półwyspu Peljesac, niedaleko miejscowości Brijesta 42°54’32.9″N 17°31’46.6″E, ale zwykle zajęty jest przez rybaków (niedaleko hodowla małży). Kolejny w zatoce Duba 42°58’50.0″N 17°29’17.4″E niedaleko miejscowości Ploce.

Trudno nie zauważyć również bunkra leżącego w kanale Sv. Ante w drodze do Sibenika, nazywanego potocznie Okiem Hitlera 43°43’37.6″N 15°52’27.2″E. Jego budowę rozpoczęli naziści w czasie II wojny światowej, a ukończyła armia jugosłowiańska. Jest on niestety zasłonięty siatką, więc jachtem tu nie wpłyniemy. Na kanale panuje spory ruch, a w związku z tym i fala, a betonowy pirs, leżący obok, przeznaczony jest dla małych jednostek. Dlatego nie polecamy tego miejsca żeglarzom, choć bunkier udostępniony jest do zwiedzania.