Sezon czarterowy 2023 w Chorwacji – podsumowanie

24 11 2023

Sezon turystyczny 2023 w Chorwacji

Zanim przyjrzymy się sezonowi czarterowemu 2023, zobaczmy jak Chorwacja ocenia tegoroczny sezon turystyczny. W okresie od stycznia do końca października 2023, czyli sumując 10 pierwszych miesięcy roku, odnotowała ona rekordową liczbę odwiedzających. Według danych systemu eVisitor, który obejmuje ruch turystyczny w obiektach komercyjnych, niekomercyjnych i czarterach jachtów, Chorwację odwiedziło 19,8 mln turystów i zrealizowano ponad 105,8 mln noclegów. Oznacza to 9% wzrost liczby przyjazdów i 3% wzrost liczby noclegów, w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Jednocześnie udało się osiągnąć ten sam poziom ruchu turystycznego co w rekordowym roku 2019!

Jak pokazują dane, najliczniej Chorwację odwiedzali Niemcy (3,3 mln przyjazdów), Chorwaci (2,5 mln przyjazdów), Słoweńcy (1,6 mln przyjazdów), Austriacy (1,6 mln przyjazdów) i Polacy (1,1 mln przyjazdów). Przy czym wynik turystów z Polski jest zbliżony do wyniku z ubiegłego roku.

Na tegoroczny sukces turystyczny Chorwacji złożyło się wiele czynników. Wystarczy wspomnieć o konsekwentnej polityce promocyjnej na rynkach międzynarodowych, wejściu Chorwacji do strefy Schengen i zniesieniu kontroli granicznych, wprowadzeniu Euro oraz rozbudowie infrastruktury drogowej – otwarcie mostu na półwysep Peljesac.

Sezon czarterowy 2023 w Chorwacji

Czy sezon czarterowy 2023 w Chorwacji okazał się równie dobry, co cały ruch turystyczny? Czartery jachtów stanowią 4% wszystkich noclegów realizowanych w Chorwacji. W okresie od stycznia do października 2023 r. z tej formy zakwaterowania i wypoczynku skorzystało 3,6 mln żeglarzy, co daje niewielki wzrost na poziomie 1% w stosunku do ubiegłego roku. Można zatem przyjąć, że sezon czarterowy nie rozwijał się tak dynamicznie jak inne segmenty chorwackiej turystyki.

Gdy przeanalizujemy wyniki miesiąc po miesiącu, zauważymy, że za ten niewielki wzrost przede wszystkim odpowiadają czartery w maju – mamy tu wzrost rok do roku o 15%, co w dużej mierze jest spowodowane dobrze rozłożoną w kalendarzu majówką. Ponad 9% wzrost odnotował również październik. Jednak w szczycie sezonu rynek czarterowy odczuł spadek rezerwacji. W lipcu sprzedało się o 5% mniej czarterów niż w analogicznym okresie rok wcześniej i podobnie w sierpniu.

Z punktu widzenia branży żeglarskiej oczekiwania względem tego roku były znacznie bardziej optymistyczne. Zachęceni sukcesem ubiegłego sezonu, gdzie ciężko było znaleźć jakikolwiek jacht na ostatnią chwilę w sierpniu i wrześniu, spodziewaliśmy się kontynuacji tego trendu w sezonie czarterowym 2023. W tym roku jednak, pomimo wyraźnych obniżek cen, część floty pozostała w portach – dotyczy to głównie jachtów najdroższych: dużych i nowych.

Wyzwania z jakimi musi się zmierzyć rynek czarterowy w Chorwacji

Zmiana postrzegania Chorwacji – to nie jest już kraj na tanie wakacje

Wraz z początkiem roku 2023 ceny żywności w Chorwacji wyraźnie wzrosły. Głównych przyczyn tego zjawiska upatruje się w trwającym już od jakiegoś czasu kryzysie energetycznym, w dwucyfrowej inflacji oraz zmianie waluty z kun na euro.

Gwałtowny wzrost cen w chorwackich supermarketach sprawił, że wiele artykułów spożywczych osiągnęło poziom zbliżony (a czasami i wyższy) do tych w innych krajach europejskich. W tym samym czasie doszło również do znacznych podwyżek cen w lokalach gastronomicznych. Ceny w restauracjach wzrosły o około 20-25% w porównaniu z rokiem poprzednim.

Wydarzenia te wywołały niezadowolenie i zdziwienie. O wysokich cenach w Chorwacji, szczególnie w szczycie sezonu, rozpisywały się liczne dzienniki za granicą. W artykułach powoływano się na ceny gałki lodów w Dubrowniku – 5 EUR czy burgera – 22 EUR w Rovinj.

Wielu żeglarzy postrzegało jeszcze niedawno Chorwację jako kraj, gdzie można spędzić tanie wakacje. Teraz wysokie ceny żywności, usług gastronomicznych, jak również wysokie koszty cumowania w marinach są wyraźnym zaprzeczeniem tej opinii.

Chorwacja nie jest tania, pytanie czy musi być? Może warto postawić na jakość, nie na ilość? Już teraz badania przeprowadzone przez agencję wynajmu wakacyjnego Holida wskazują, że Dubrownik jest najbardziej zatłoczonym miastem w Europie. Na jednego mieszkańca przypada aż 36 turystów (!).

Nie zapominajmy o tym, że Chorwacja posiada bogatą, bardzo dobrze utrzymaną flotę czarterową. Ma największą sieć marin na Morzu Śródziemnym, która oferuje serwis na najwyższym poziomie. Jej uzupełnieniem są dobrze wyposażone porty miejskie oraz liczne kotwicowiska z bojami. Jej urozmaicona linia brzegowa sprawia, że to idealny akwen na spokojne żeglowanie z dziećmi. I co jest nie do przecenienia, do Chorwacji z wielu państw Europy można dojechać samochodem.

Anomalie pogodowe

Choć w tym roku udało się uniknąć w Chorwacji tak dużych pożarów, jak choćby w Grecji, to pogoda w szczycie sezonu okazała się wymagająca. Liczne burze, gwałtowne opady, porywiste wiatry, wysokie temperatury, a nawet trąby powietrzne były udziałem żeglarzy w lipcu i sierpniu. Niebezpieczeństwo wystąpienia trudnych warunków atmosferycznych skłaniało wiele załóg do pozostania w porcie. To z kolei skutkowało brakiem miejsc w marinach, a w skrajnych sytuacjach nawet podczas próby rezerwacji z tygodniowym wyprzedzeniem.

Trzeba sobie zdawać sprawę, że anomalie pogodowe nie są tylko zarezerwowane dla Chorwacji. To trend, który będzie się nasilał i dotykał w mniejszym lub większym stopniu wszystkie żeglarskie destynacje.

Może zatem warto żeglować poza sezonem? Wybierać spokojniejsze miesiące, nieobarczone tak dużym ryzykiem burz czy pożarów? W Chorwacji głośno mówi się o wydłużeniu sezonu turystycznego i bardziej równomiernym rozłożeniu ruchu turystycznego w poszczególnych miesiącach.

Ochrona środowiska morskiego

Zwiększająca się liczba jachtów w czarterze i jednocześnie swobodny napływ jachtów pod inną banderą w okresie letnim, szczególnie z krajów sąsiednich: Włoch i Słowenii, sprawia, że Chorwacja w sezonie jest co raz bardziej zatłoczona na wodzie.

Dlatego jednym z największych wyzwań stojących przed turystyką morską jest ochrona środowiska morskiego i wysp oraz praca nad zrównoważonym rozwojem żeglarstwa. Palącą kwestią jest wdrożenie regulacji dotyczących konieczności montowania i stosowania zbiorników na fekalia oraz możliwości ich opróżniania na terenie marin – jak ma to miejsce choćby w Turcji.

Brak miejsc w marinach

Rynek czarterowy w Chorwacji jest nasycony. Chorwacja jest krajem w którym oferta czarterowa jest mocno rozbudowana, a mimo to co roku przybywa nowych jednostek. Na sezon 2024 spodziewane jest blisko 200 nowych jachtów. Gdzie je zacumować, gdy już teraz brakuje miejsc w portach?

Powstają co prawda nowe mariny – jak ta w Drage czy planowane w kolejnych sezonach mariny w Sveti Filip i Jacov oraz marina ACI w Rijece, ale to wciąż kropla w morzu potrzeb.

Ceny w istniejących marinach znacząco rosną. W skrajnych sytuacjach za cumowanie jednokadłubowca trzeba już zapłacić kilkanaście tysięcy euro za rok. Wzrost cen jest również narzędziem presji w celu usunięcia z marin prywatnych łodzi. Ich miejsca natychmiast przejmują firmy czarterowe.

Właściwa strategia cenowa

Sporym wyzwaniem dla firm czarterowych jest właściwe określenie cen czarteru jachtów.

Z jednej strony cena czarteru musi pokryć rosnące ceny: marin, energii, siły roboczej, z drugiej strony to wciąż musi być cena, którą czarterujący jest skłonny zapłacić.

Do tego dochodzą co raz bardziej zawrotne ceny nowych jachtów. Za Bavarię 46 w 2006 roku płaciliśmy 140 tys. euro, rok temu 200 tys., obecna cena za nową Bavarie 46 przekroczyła już 300 tys. euro (!).




Nie bez znaczenia pozostaje ostra rywalizacja na cenę firm czarterowych i konsolidacja rynku czarterowego. W ostatnim czasie Angelina Yachtcharter przejęła 85% udziałów w firmie czarterowej Ultra Sailing ze Splitu, a zaraz potem przejęła firmę Jadranka Yachting z Mali Losinj. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Ultra jest autoryzowanym przedstawicielem stoczni Beneteau i Fountaine Pajot, natomiast Angelina stoczni Dufour Yachts. Równolegle inna duża firma czarterowa Pitter Yachtcharter stworzyła koalicję z dealerami jachtowymi, firmami usługowymi i czarterowymi, tworząc strukturę pod nazwą NauticAlliance. Potwierdziły się również informacje o przejęciu firmy Odisej Yachting z Szybenika przez firmę Croatia Yachting. Należałoby przypomnieć, że fundusz inwestycyjny PPF i grupa Beneteau są właścicielami 87% udziałów w Dream Yacht Charter oraz 50% w Navigare Yachting (z opcją kupna 100% udziałów tej firmy).

Czego możemy spodziewać się w sezonie czarterowym w Chorwacji w 2024

Naszym zdaniem nadal widoczne będzie duże zainteresowanie czarterami jachtów w takich miesiącach jak maj i październik. Majówka 2024 układa się w kalendarzu bardzo dobrze: 1 maja wypada w środę, 3 maja w piątek. To oznacza, tylko 3 dni urlopu, aby cieszyć się 10 dniami wakacji. Wcześniejsze lata wyraźnie nam pokazały, że przy tym układzie Polacy bardzo chętnie wybierają wypoczynek na Adriatyku. Z drugiej strony Chorwacja w październiku dla polskiego żeglarza wychowanego na Bałtyku jest bardzo atrakcyjna – nadal wysokie temperatury i wyjątkowo niskie ceny czarterów, co skłania do podejmowania decyzji o jesiennym czarterze.

Prawdopodobnie część turystów, ta która np. nie jest ograniczona rokiem szkolnym, zrezygnuje z czarterów w lipcu i sierpniu, po to aby wypoczywać taniej, uniknąć tłumów i upałów. To ogólny trend, który dotyczy nie tylko Chorwacji. Pozycja września naszym zdaniem jest niezachwiana – to wciąż będzie miesiąc cieszący się największą popularnością wśród polskich żeglarzy. Przynajmniej dopóki cena czarteru pomiędzy sierpniem a wrześniem nie ulegnie zmianie i nadal będzie widoczny tak duży spadek cen po zakończeniu wakacji.

Spora część żeglarzy nie zrezygnuje z wakacji na Adriatyku, ale będzie szukać oszczędności: zamiast 5 dni w portach wybiorą tylko 2, zrezygnują z mariny na rzecz portu miejskiego, będą więcej gotować na jachcie, kosztem wizyt w restauracjach. A pewnie znajdą się tacy, co część produktów spożywczych przywiozą z Polski. Dlatego sądzimy, że dużym zainteresowaniem będą cieszyły się jachty wyposażone w panele słoneczne, duże zbiorniki na wodę oraz grille w kokpicie – łatwo takie jachty wyszukać korzystając z właściwych filtrów w naszej wyszukiwarce online.

Na pewno znajdą się też tacy, którzy będą chcieli zmienić akwen. W poszukiwaniu niższych cen, wakacyjnej atmosfery i atrakcyjnej trasy wybiorą najprawdopodobniej Grecję lub Włochy. Czas pokaże, czy będzie to tylko jednosezonowa decyzja, czy wybór na dłużej.