Wyspa Kithnos

20 03 2020

Kithnos to kolejna, po Kea, nieskażona masową turystyką cykladzka wyspa. Jest jednak od niej o wiele mniej zielona, więc krajobrazowo bardziej „pasuje” do typowych suchych Cyklad. Czas jakby się tu zatrzymał i warto delektować się ciszą i spokojem wyspy.

Co warto zobaczyć na Kithnos

Gorące źródła w Loutra

Żeglarze pytani o Kithnos zazwyczaj wymieniają dwa miejsca – zatokę Kolona i ciepłe źródła w porcie Loutra. To właśnie od ciepłych źródeł wzięła się druga nazwa wyspy – Therme.

Lecznicze właściwości źródeł były znane już w czasach rzymskich, ale to Wenecjanie w XII wieku przemianowali Kithnos na Therme. Nazwy tej używano aż do 1827 roku, kiedy wraz z przyłączeniem się do walki o niepodległość powrócono do pierwotnej nazwy wyspy. Z leczniczych właściwości ciepłych źródeł korzystał między innymi król Grecji Otton. To on zlecił budowę pierwszych łaźni z marmurowymi wannami i pensjonatu dla kuracjuszy.

Dawny budynek sanatoryjny do hydroterapii, postawiony w 1857 roku, stoi powyżej plaży. Niestety, mimo uznania ten zabytkowy obiekt jest w opłakanym stanie. Od kilku lat ogłaszane są kolejne przetargi na odbudowę tego miejsca, jednak bez powodzenia.

Na szczęście cumując w Loutra możemy wykąpać się w ciepłej wodzie, która spływa bezpośrednio do morza. Płynąca woda ma temperaturę około 40 stopni C, więc najwięcej przyjemności sprawi kąpiel w miesiącach wiosenno-jesiennych.

Wpływając do Loutra, już z daleka widać charakterystyczną rampę służącą kiedyś do przeładunku rudy żelaza, którą wydobywano na wyspie już w starożytności. Wiele śladów po dawnych kopalniach spotkać możecie zwłaszcza we wschodniej części wyspy.

Planujesz czarter jachtu w Grecji? Te informacje mogą Cię zainteresować…

Czarter jachtów w Grecji

Ruiny zamku Oria

Dla cumujących w Loutra amatorów pieszych wycieczek, atrakcją będą ruiny zamku Oria, stojącego na stromym urwisku po zachodniej stronie wyspy. To właśnie w tym miejscu, przez niemal dziesięć stuleci, mieściła się stolica Kithnos. Cała trasa nie jest łatwym spacerkiem, a ostatni około 500 metrowy odcinek szklaku jest dość wymagający. Warto się jednak wysilić, gdyż – oprócz wspaniałych widoków na morze i sąsiednie wyspy – z zamku roztacza się wspaniała panorama całej wyspy.

Na Kithnos jest zaledwie 5 miejscowości. 2 leżą w głębi wyspy – Mesaria i Dryopida i 3 nad morzem – Merihas, Loutra i Panagia Kanala. Aby zobaczyć Mesarię i Dropidę, najlepiej wypożyczyć samochód lub skuter, ale i tak trzeba go zostawić na parkingu, bo wąskie uliczki i liczne schody uniemożliwiają wjazd jakimkolwiek pojazdom.

Mesaria – stolica wyspy

Mesaria to obecnie stolica wyspy – typowa cykladzka chora z malowniczymi wiatrakami na wzgórzu. Podczas spaceru ukwieconymi, wąskimi uliczkami niejednego zaskoczą kolorowe malunki na ścianach i wokół okien na bielonych domach. Obok motywów roślinnych są też pejzaże wyspy, takie miejscowe murale czy graffiti.

Dryopida i jaskinia Katafiki

Dryopida to dawna stolica i jedyna osada wyspy, która nie jest widoczna z morza.

Główną atrakcją wioski jest jaskinia Katafiki. Troszkę trzeba się naszukać drogi do niej, klucząc labiryntem ulic i placyków z tradycyjnymi kafejkami i tawernami. Znaki prowadzące są trochę nietypowe i wyłącznie w języku greckim, ale mieszkańcy chętnie wskażą drogę. Ponieważ na Kithnos nie ma zbyt wielu zabytków, miejscowi są bardzo dumni z jaskini i sami dbają o to miejsce.

W sezonie można skorzystać z usług bezpłatnego przewodnika, który opowie historię tego miejsca. Przy wejściu stoi pudełko na datki przeznaczane na utrzymanie jaskini.

Jaskinia Katafiki to jedna z nielicznych, niezbadanych w całości jaskiń w Grecji. Ma ponoć aż 3 km długości. W przeszłości odkryto w niej złoża rudy, więc była także kopalnią. Stąd zapewne brakuje tutaj spektakularnych stalagmitów i innych formacji skalnych, które zostały zniszczone podczas wydobywania minerałów.

Jeśli chodzi o kuchnię z wyspy Kithnos, to zaskoczyła nas duża ilość zielonej pietruszki dodanej do souvlaków, które zamówiliśmy w daniu souvlaki pita.

Kithnos, oprócz wspomnianego już portu Loutra i zatoki Kolona, ma wiele atrakcyjnych miejsc dla żeglarzy.

Porty na Kithnos

Merihas, Merikha, Merichas 37°23,42’N 024°23,8’E

Merihas leży na zachodnim wybrzeżu i jest głównym portem wyspy. To port promowy, a ponieważ keja promowa leży blisko kei jachtowej, w czasie gdy przypływa i odpływa prom, panuje tu zwiększony ruch.

Jachty cumują przy kei północno-wschodniej (rufą do kei, z wyrzuconą z dziobu kotwicą) oraz przy północnym i południowym pirsie (tylko longside).

Od wewnętrznej, wschodniej strony pirsu południowego jest płycej i jest on przeznaczony dla łodzi rybackich. Można jednak cumować do główki tego pirsu. Zwyczajowo, miejsca cumowania wskazuje obsługa.

Harbourmaster (Stelios Bakogiannis tel. +30 694 406 1268; rok 2019), urzęduje w biurze wskazanym na planie portu. Na kei jest woda i prąd, a paliwo dowożone jest autocysterną.

Jeśli nie ma miejsc przy kei, można też stanąć na kotwicy w zatoce. Praktykuje się też postój po południowo-zachodniej stronie zatoki, na długich cumach rufowych podanych na brzeg, kotwica od dziobu. Uważajcie, gdyż w zatoce, bliżej plaży, jest płytko i jest tam dużo bojek i mooringów łodzi rybackich.

Przy silnym meltemi w porcie tworzy się nieprzyjemna fala, a dodatkowo przy gwałtownych szkwałach potrafią puszczać kotwice. Byliśmy kiedyś świadkami, jak załogi jachtów stojących na kotwicach przerywały jedzenie kolacji w tawernach i pospiesznie ratowały swoje jednostki.

W porcie jest kilka tawern, są piekarnie, sklepy spożywczo-przemysłowe, sklepy z pamiątkami, wypożyczalnie samochodów i skuterów, kawiarnie i kluby.

Dobra i dość tania – jak na ceny Kithnos – jest tawerna „To Kantouni”, leżąca przy samym końcu plaży, idąc od strony portu. Wcześniej mijamy dwie niezłe tawerny, położone obok siebie, na samej plaży – „Gialos” i „Kritikos”.

Loutra 37°26,56’N 024°25,57’E

Loutra to drugi, po Merihas, port Kithnos. Leży na północno-wschodnim wybrzeżu wyspy.

W Loutra cumować możecie wewnątrz i na zewnątrz portu. W części wewnętrznej dla jachtów przeznaczono miejsca przy wschodnim pirsie, jednak najczęściej brakuje tam miejsc. Cumuje się tam rufą do pirsu z wyrzuconą z dziobu kotwicą, którą najlepiej wyrzucić prawie przy samym zachodnim pirsie – wtedy będziecie mieli pewność, że będzie dobrze trzymała. Obserwowaliśmy wielokrotnie, szczególnie skiperów jachtów czarterowych, rzucających kotwicę na bardzo krótkim łańcuchu. Bardzo często, po chwili byli zdziwieni, że kotwica nie trzyma. Wynika to zapewne z braku doświadczenia w tak popularnym w Grecji stawaniem na kotwicy w porcie. Pamiętajcie, aby – gdy tylko jest to możliwe – wyrzucać dużo łańcucha, co zapewni Wam bezpieczny i spokojny postój.

Miejsca przy północnej kei są przeznaczone dla łodzi rybackich. W wewnętrznym porcie można też zacumować longside przy pirsie południowym. W sezonie zdarza się, że cumuje się tu do burty stojącego już wcześniej jachtu. Kolejnym miejscem do cumowania wewnątrz portu jest koniec zachodniego pirsu. Przy nim też praktykuje się stawanie burta w burtę.

Przy zachodniej części pirsu zachodniego, od strony plaży, jest płytko i cumują tam wyłącznie łodzie rybackie. Jeśli wewnątrz portu nie ma miejsc, możecie zacumować od południowej, zewnętrznej strony pirsu południowego – rufą do kei, z wyrzuconą z dziobu kotwicą. Niestety, miejsce to narażone jest na większe fale i postój nie jest tam zbyt komfortowy.

W całym porcie są słupki z prądem i wodą. Opłata pobierana jest przy płaceniu za postój.

W porcie jest jeszcze jedno miejsce do cumowania – przy kei, która mieści się obok starej rampy przeładunkowej. Jest to zdecydowanie najgorsze miejsce, a przy silnym wietrze postój tam jest niebezpieczny. Cumując przy tej kei musicie uważać na podwodne skałki w jej północnej części (w stronę starej rampy przeładunkowej). Brak tu wody i prądu. Do każdego z tych miejsc można zamówić autocysternę z paliwem.

Miejsce postoju w porcie bardzo często wskazuje obsługa, z którą można skontaktować się telefonicznie (Kostas Bouradas tel. +30 694 8789 623; rok 2019). Biuro obsługi portu mieści się w północno-wschodniej części portu (zaznaczono na planie). W jego biurze jest prysznic (płatny 2 euro).

W pobliżu jest nowy super market, są też kawiarnie, bary i tawerny. Większy wybór pieczywa i ciastek jest w oddalonej o prawie kilometr piekarni.

Atrakcją Loutra są, wspomniane na początku, gorące źródła, które wpływają do zatoki, do utworzonego sztucznie małego basenu – zobacz tutaj. Tam mieszają się z wodą morską – jest to doskonałe miejsce do kąpieli. Niestety, przy silnym wietrze do zatoki „wchodzą” większe fale, które wtłaczają do basenu zimniejszą wodę morską i „cały urok gorącej kąpieli’ pryska. Wtedy pozostaje tylko kąpiel w betonowej rynnie, którą spływa woda.

Nie mamy swojej ulubionej tawerny w Loutra. W większości tamtejszych tawern jest menu po polsku, gdyż pracowała tam, znana częstym bywalcom, Kasia. Większość tawern w Loutra to lokale sezonowe i, podobnie jak na całej Kithnos, jest w nich dość drogo, choć jest to pojęcie względne. Gdybyście chcieli zjeść w spokojniejszym miejscu, możecie pójść do tawerny „Katerina” leżącej przy plaży Skinari, paręset metrów na północ od portu.

Zatoki na Kithnos

Zatoka Flabouri, Flabouria 37°21,93’N 024°23,9’E

Zatoka Flabouri dobrze chroni przed meltemi.

Jest tu piaszczysta plaża z sezonowymi tawernami. Przy wiatrach zachodnich i południowo-zachodnich kotwiczenie w zatoce jest niebezpieczne.

Zatoka Mavriana, Mavrianou, Stifo 37°21,05’N 024°23,15’E

Zatoka Mavriana (zwana też Stifo) zapewnia dobrą ochronę przy wiatrach północno-wschodnich i południowych, ale gorszą przed meltemi.

Przy wiatrach zachodnich i północno-zachodnich postój w zatoce jest niebezpieczny. Na plaży w okresie letnim działają tawerny.

Zatoka Aghios Dimitriou, Agios Dimitrios 37°18,7’N 024°22,4’E

Kolejna zatoka zachodniego wybrzeża – Zatoka Aghios Dimitriou leży na południe od zatoki Mavriana i zapewnia dobrą ochronę przed wiatrami z północnego wschodu i południa. Kotwiczenie w zatoce przy meltemi jest niezbyt wygodne. W zatoce znajduje się piaszczysta plaża i sezonowe tawerny.

Zatoka Petroussa 37°18,3’N 024°23,21’E

Pierwsza zatoka wschodniego wybrzeża wyspy to Zatoka Petroussa. W czterech odnogach zatoki są plaże. Zatoka może służyć na krótki postój połączony z kąpielą.

Zatoka Orni 37°18,59’N 024°23,84’E

Zatoka Orni to niewielka zatoka składająca się z dwóch odnóg, w których są małe plaże. Miejsce to nadaje się na krótki postój połączony z kąpielą.

Zatoka Aghios Nikolaos 37°19’N 024°24,1’E

Następna zatoka na wschodnim wybrzeżu, która zapewnia stosunkowo dobrą ochronę przy meltemi oraz przy wiatrach zachodnich to Zatoka Aghios Nikolaos. Przy wiatrach południowych i wschodnich postój w zatoce jest niebezpieczny.

Zatoka Skyllou 37°19,9’N 024°25,05’E

Zatoka Skyllou to ładna zatoka z szeroką, piaszczystą plażą. Zatoka dobrze chroni przed wiatrami z zachodu i północnego-zachodu.

Zatoka Kanala 37°20,7’N 024°26’E

Zatoka Kanala z ładną plażą i niewielką turystyczną miejscowością z tawernami i kawiarniami. Można się w niej schronić podczas gorszej pogody, jednak przy wiejącym meltemi nie zapewnia dostatecznej ochrony.

Przy wiatrach południowych i wschodnich postój w zatoce jest niebezpieczny. Na cyplu nad zatoką leży piękny kościół Panagia Kanala – ważny w czasach bizantyjskich klasztor. Obecnie, co roku 15 sierpnia pielgrzymują tu wierni z okolicznych Cyklad.

Zatoka Lefkes 37°22,39’N 024°27,12’E

Niecałe 2 mile na północ od Kanala leży następna zatoka zapewniająca spokojny postój przy meltemi i przy wietrze z zachodu. To Zatoka Lefkes.

Przy wiatrach ze wschodu i z południa, jak większość zatok wschodniego wybrzeża, nie zapewnia żadnej ochrony. W zatoce znajduje się piaszczysta plaża i letnia tawerna.

W zatoce widać rampę przeładunkową (podobną do tej w Loutra), a pomiędzy plażami Lefkes i Zogaki można spotkać wiele wyrobisk, przypominających duże jaskinie, pozostałych po wydobywaniu rud .W okolicy są także dawne budynki firmy górniczej.

Zatoka Aghios Stefanos 37°23,7’N 024°27,5’E

Zatoka Aghios Stefanos to trzy zatoki – właściwa Aghios Stefanos oraz Aghios Ioannis i Lousa (Naoussa).

We wszystkich trzech znajdziecie doskonałą ochronę przed meltemi. W związku z tym zatoki te są popularne wśród żeglarzy i w pełni sezonu może być tu tłoczno.

Pomiędzy zatoką Lousa a Aghios Ioannis, na niewielkim cyplu, leży bardzo malowniczo położona kaplica.

We właściwej zatoce Aghios Stefanos, z małą osadą rybacką, znajdziecie tawernę Kastris, prowadzoną przez Greka i Polkę (tel. +30 697 6654 469). Leży ona nieco powyżej plaży. Można tam skorzystać z prysznica (2 euro).

Przy
brzegu jest niewielki pirs, jednak jest tam płytko i cumować przy
nim mogą tylko małe łodzie rybackie. Ze względu na występujące
tu silne podmuchy, praktykuje się stawanie na długich cumach
rufowych.

Zatoka Livadaki 37°25,77’N 024°26,46’E

Zatoka Livadaki z małą plażą leży około 1 mili na południe od Loutra i nadaje się na krótki postój przy wiatrach południowych, zachodnich i północno-zachodnich. Przy wiatrach wiejących z północny i wschodu, w tym przy meltemi, postój w niej jest niebezpieczny.

Zatoka Aghia Irini 37°26,34’N 024°26,02’E

Niedaleko od portu Loutra, w zatoce Aghia Irini, znajduje się doskonałe kotwicowisko.

Jest tu betonowa keja, ale jest przy niej zbyt płytko dla jachtów. Zatoka zapewnia dobrą ochronę przed meltemi. Z Aghia Irini można dojść pieszo do Loutra (ok. 1,5 km), ale i na miejscu można coś zjeść np. w tawernie Arias.

Zatoka Potamia 37°27,5’N 024°25,8’E

Zatoka Potamia z małą plażą leży na północ od Loutra. Przy wiejącym meltemi postój w zatoce jest niebezpieczny.

Zatoka Kolona

Zatoka Kolona to numer jeden wśród żeglarzy i nic dziwnego, bo jest naprawdę bardzo malownicza. Sprawia to piaszczysta ławica łącząca niewielką wysepkę Aghios Loukas z wyspą Kithnos, dzieląc przez to zatokę na dwie części – właściwą Kolona 37°24,88’N 024°22,6’E po zachodniej stronie i Fikiadha (Fykiada, Phykiada) 37°24,83’N 024°22,9’E po wschodniej.

Ze względu na atrakcyjność miejsca i bardzo dobre warunki do kotwiczenia, jest tu zazwyczaj dość tłoczno.

Obie zatoki zapewniają bezpieczny postój przy meltemi i wiatrach z innych kierunków. Wyjątkiem jest właściwa zatoka Kolona, która nie chroni przy wiatrach zachodnich. Jak zawsze na Cykladach, także i tu, gdy wieje meltemi utrudnieniem są silne wiatry spadowe, tworzące się po zawietrznej stronie wyspy.

Na plaży, w małej zatoczce leżącej w północnej części we właściwej zatoce Kolona, znajduje się mały basenik z wodą termalną 37°25,094’N 024°22,44’E W zatoce działa letnia tawerna.

Zatoka Apokriosis, Apokrisi, Apokreiosis 37°24,76’N 024°23,73’E

Zatoka Apokriosis doskonale chroni przed większością wiatrów, także meltemi, dzięki temu, że dość mocno wcina się w głąb lądu. Jednak przy wiatrach południowo-zachodnich postój w zatoce wymaga czujności. Tutaj też występują wiatry spadowe. W zatoce w okresie letnim czynna jest tawerna.

Zatoka Episkopi 37°24’N 024°23,83’E

Ostatnia duża zatoka przed portem Merihas, gdzie można stanąć na kotwicy to Zatoka Episkopi . Miejsce to jednak nie zapewnia dobrej ochrony przy wiejącym meltemi. W zatoce znajduje się ładna, zorganizowana plaża z leżakami i sezonowym barem.

Autorzy: Elżbieta i Piotr Kasperaszek

Od 30 lat przemierzają Grecję jachtem i nie tylko. Autorzy 7 przewodników żeglarskich o Grecji, w tym jeden „242 miejsca w Grecji, które można zobaczyć, żeglując” adresowany nie tylko dla żeglarzy oraz książki kucharskiej o kuchni greckiej. Przez wiele lat publikowali artykuły w Żaglach i Jachtingu. Pierwszy przewodnik – „Grecja, najlepsze trasy dla żeglarzy” uzyskał dwie prestiżowe nagrody: Nagrodę im. Leonida Teligi za rok 2015 oraz Nagrodę Magellana, za najlepszy przewodnik za rok 2015. Przewodnik „242 miejsca w Grecji, które można odwiedzić, żeglując” został wyróżniony przez Magazyn Literacki KSIĄŻKI, w kategorii – najlepsze publikacje turystyczne 2022 roku.